Wypadki z grupy „uderzenia, przygniecenia i pogryzienia przez zwierzęta" stanowią drugą pod względem liczebności grupę nieszczęśliwych zdarzeń, którym ulegają rolnicy.

Nie ryzykujesz, gdy zwierzęta znasz i szanujesz

Bezpieczeństwo wykonywanej pracy w gospodarstwie rolnym zależy od postawy rolnika oraz jego świadomości dotyczącej występujących zagrożeń w miejscu jego życia i pracy. W czasie dojenia, karmienia i zabiegów higienicznych często dochodzi do uderzeń, przygnieceń i pogryzień przez zwierzęta. Podczas obsługi zwierząt odnotowywane są również upadki osób na zanieczyszczonych karmą lub odchodami korytarzach, a także uderzenia i przygniecenia przez urządzenia służące do przygotowywania karmy. Można tutaj pokusić się o stwierdzenie, że podczas wykonywania tych najprostszych czynności związanych z obsługą zwierząt gospodarskich, często wkrada się rutyna.

Przebywając na terenie własnego gospodarstwa, wydawać się nam może, że zwierzęta, z którymi obcujemy na co dzień są spokojne i nie dopuszczamy do siebie myśli, że mogą stać się śmiertelnie niebezpieczne. Przestraszone lub zaskoczone zwierzęta w odruchu obronnym atakują intruza – czasem jest to pojedyncze kopniecie, a czasem atak grupy zwierząt. Do głównych przyczyn niebezpiecznych zdarzeń z udziałem zwierząt zaliczamy niewłaściwy sposób obsługi, reakcję na nieznane bodźce i otoczenie (podejście do zwierząt bez uprzedzenia, hałas, ból, strach), narowistość i agresja zwierząt czy też nieodpowiednie warunki bytowania (ciasnota, brak dostępu do wody czy też paszy, obecność owadów). Dlatego też jedną z podstawowych umiejętności każdego rolnika powinna być bezpieczna i troskliwa obsługa zwierząt inwentarskich, która ograniczy ryzyko niebezpiecznych zdarzeń skutkujących dotkliwymi urazami.

Zapewnienie inwentarzowi dobrostanu, m.in. stałego dostępu do paszy i wody, zwiększa bezpieczeństwo pracy. Zadbane zwierzęta są spokojniejsze.

Obsługując zwierzęta powinnyśmy przestrzegać kilku podstawowych zasad:

• uprzedzaj zwierzęta głosem, gdy się zbliżasz;
• nie wchodź między zwierzęta bez ostrzeżenia, a jeśli wchodzisz między zwierzęta, oswajaj je dotykiem;
• nie podchodź bez ostrzeżenia do zwierząt od tyłu;
• nie pracuj ze zwierzętami po spożyciu alkoholu;
• nie pozwalaj na bezmyślne drażnienie zwierząt i znęcanie się nad nimi;
• zachowaj szczególną ostrożność podczas pracy ze zwierzętami silnymi, np. ogierami i karmiącymi matkami, końmi młodymi lub po dłuższym okresie bezczynności;
• do wyprowadzania zwierząt na pastwisko używaj gładkich (pozbawionych węzłów), mocnych linek, powrozów lub łańcuchów; nie okręcaj ich wokół dłoni;
• aby nie pokaleczyć siebie i zwierzęcia, nie używaj łańcuchów naprawianych prowizorycznie, np. związanych drutem;
• do transportu zwierząt używaj przystosowanych do tego celu przyczep,
• dbaj o czystość pomieszczeń inwentarskich, co najmniej dwa razy do roku, wczesną wiosną i jesienią, gruntownie je oczyszczaj, maluj i odkażaj wapnem.

Obsługa zwierząt wiąże się również z ryzykiem chorób odzwierzęcych, którymi można się zarazić poprzez kontakt ze skażonym nawozem, wodą, ziemią, paszą czy śliną. Do tych chorób zaliczamy m.in: boreliozę, tężec, gruźlicę, toksoplazmozę. To jedne z najczęściej rozpoznawalnych chorób u ludzi.

W celu zapobiegania i profilaktyce chorób odzwierzęcych należy przestrzegać kilku ważnych zasad:

• nie dotykaj ust i oczu nieumytymi rękami;
• nie jedz brudnymi rękami;
• nie używaj w domu naczyń służących do pojenia zwierząt;
• pamiętaj, że chore zwierzę (i produkty pochodzące od niego) może zarazić nie tylko pozostałe zwierzęta, ale i człowieka.

Zachęcamy wszystkich do odwiedzenia strony internetowej KRUS (www.gov.pl/krus) oraz zakładki Prewencja.

Sabina Markuś-Stopka
Specjalista
Placówki Terenowej KRUS w Wadowicach