Fundacja im. Rodziny Thetschlów

Fundacja im. Rodziny Thetschlów

Spadkobiercy ostatnich właścicieli majątku ziemskiego Jaszczurowa – Mucharz założyli rodzinną Fundację im. Rodziny Thetschlów. Zapraszają do współpracy inwestorów, którzy wesprą rewitalizację zabytkowych obiektów zespołu parkowo – pałacowego w Jaszczurowej.

Zapraszamy do współpracy

Fundacja Imienia Rodziny Thetschlów zaprasza do współpracy Inwestorów dysponujących środkami finansowymi na wsparcie rewitalizacji zabytkowych obiektów zespołu parkowo – pałacowego w Jaszczurowej w celu wykorzystania ich na cele działalności gospodarczej w zakresie działalności turystyczno – gastronomiczno – hotelarskiej (jest decyzja o warunkach zabudowy).

Fundacja Imienia Rodziny Thetschlów

Fundacja jest fundacją rodzinną ustanowioną 13 grudnia 2016 r. przez spadkobierców ostatnich właścicieli majątku ziemskiego Jaszczurowa – Mucharz Franciszka i Marii Thetschlów. Działa na podstawie ustawy o fundacjach i nie jest organizacją pożytku publicznego. Celem Fundacji jest:

  • rewitalizacja, ochrona oraz zabezpieczenie Zespołu pałacowo – parkowego położonego we wsi Jaszczurowa, gmina Mucharz, powiat wadowicki, dla którego Sąd Rejonowy w Wadowicach, Wydział V Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KR1W/00084099/2, wpisanego na listę zabytków nieruchomych województwa małopolskiego pod nr A-838/M z dnia 16 lutego 2010 r.
  • adaptacja całości lub części Zespołu pałacowo – parkowego na cele naukowe, kulturalne, oświatowe, związane z szeroko pojętą ochroną zdrowia i ochroną przyrody, w tym popularyzacją krajobrazu historycznego lub na potrzeby prowadzonej przez nią działalności gospodarczej,
  • prowadzenie działalności naukowej, wydawniczej, kulturalnej, oświatowej oraz związanej z ochroną przyrody i krajobrazu historycznego,
  • zwiększanie dostępu do kultury,
  • udzielenie pomocy finansowej każdoczesnym właścicielom Zespołu pałacowo – parkowego w ponoszeniu kosztów jego utrzymania i w pokrywaniu wydatków związanych z uiszczeniem przez nich opłat dotyczących Zespołu pałacowo – parkowego zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa,
  • sprawowanie zarządu nad Zespołem pałacowo – parkowym.

Fundacja realizuje swoje cele przez:

  • odbudowę, rewitalizację i zabezpieczenie Zespołu pałacowo – parkowego,
  • organizowanie oraz prowadzenie przedsięwzięć kulturalnych, społecznych, naukowych, edukacyjnych, sportowych, a także związanych z szeroko pojętą ochroną zdrowia lub ochroną przyrody,
  • udostępnianie zabytkowych budynków i dzieł sztuki, w tym zbiorów rodziny Thetschlów,
  • gromadzenie, archiwizacja i publikacja materiałów o znaczeniu historycznym związanych z Zespołem pałacowo – parkowym,
  • wspieranie inicjatyw na rzecz ochrony dziedzictwa narodowego,
  • realizację inicjatyw gospodarczych, z których dochód będzie przeznaczony na cele statutowe

Zobacz także:

Strona internetowa fundacji: www.fundacjajaszczurowa.pl

Dwór w Jaszczurowej (foto R. Kadela)

DSC_1020_2.JPG DSC_2506.JPG DSC_2538.JPG

DSC_2542.JPG DSC_2550.JPG

Nieco historii

Jaszczurowski majątek należący w połowie XIX wieku do Dominika Kneska z Moraw, w 1879 r. trafił do rodziny Thetschlów z Białej.

Franciszek Thetschel założył tu w 1895 r. browar słynący z doskonałego piwa jaszczurowskiego. Wodę sprowadzano z odległego o kilometr źródła drewnianymi rurami. On też rozpoczął budowę romantycznego piętrowego dworu z łamanym dachem mansardowym, wieżyczką-alkierzem od płd. strony i oszklonym tarasem na piętrze.

Od 1916 r. w Jaszczurowej gospodarował Franciszek Thetschel, który prowadził w oficynie pensjonat. W przerobionym młynie zainstalowano dworską elektrownię , a w 6-hektarowym parku angielskim oprócz alejek spacerowych i romantycznych mostków na Jaszczurówce gościom służyły: altana, strzelnica, kręgielnia, kort tenisowy i muszla koncertowa. Jednym z gości tego miejsca był przyjaciel domu płk Stanisław Maczek, późniejszy słynny generał 1 Dywizji Pancernej oraz szereg osób będących przedstawicielami ówczesnych elit naukowych i kulturalnych. Franciszek Thetschel pomimo austriackiego rodowodu czuł się Polakiem i w lutym 1940 r. został wysiedlony, ponieważ nie chciał podpisać volkslisty. W 1945r. majątek dworski upaństwowiono i rozparcelowano, we dworze powstała szkoła rachunkowości, a w 1952 r. przeniesiono tu Państwowy Dom Dziecka im. Jana Brzechwy z Kryspinowa, zaś budynki gospodarcze zajęła Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna. Browar został przejęty w 1958 r. przez Państwowy Zakład Owocowo-Warzywniczy zwany popularnie winiarnią. Obok, od 1962 r. funkcjonowała betoniarnia, a później tereny te przeznaczono pod zalew wodami Skawy.

Jaszczurowa jest od lat międzywojennych miejscowością letniskową. Zespół w Jaszczurowej, pomimo rozbiórki części folwarcznej i znacznej redukcji założenia w stosunku do pierwotnych granic, zachował w zasadniczej swojej części historyczny układ przestrzenny. Kompozycja architektoniczno-krajobrazowa założenia, z zachowanymi cechami stylowymi parku angielskiego została oparta na naturalnym ukształtowaniu terenu, z wykorzystaniem jego rzeźby, wzgórz i doliny oraz układu istniejących cieków wodnych. Zachowane gatunki drzew i krzewów, starannie dobierane w zależności od przeznaczenia poszczególnych części parku, uczytelniają historyczną kompozycję założenia.

Z przeprowadzonej w grudniu 2008 r. inwentaryzacji drzew i krzewów wynika, że pierwotny układ przestrzenny założenia jest czytelny w terenie, a odrębny charakter poszczególnych wnętrz kompozycyjnych, takich jak sad, polana widokowa, aleja z podjazdem czy część leśna z wytyczonymi alejkami spacerowymi został utrzymany. Wzdłuż zachodniego brzegu Jaszczurówki oraz fragmentów muru po jego wschodniej części zachowały się szpalery drzew i krzewów wydzielające wnętrza kompozycyjne założenia o rożnych funkcjach. Nieliczne zatarcia kompozycji są wynikiem wieloletnich zaniedbań i braku systematycznej pielęgnacji drzewostanu, co doprowadziło do niekontrolowanego rozrostu samosiewów. Zachowana część zespołu jest więc materialnym dokumentem danej sztuki ogrodowej, sposobów kształtowania przestrzeni z umiejętnym wykorzystaniem naturalnych walorów krajobrazu najbliższego otoczenia człowieka.

Oceniając wartości obiektu na tle innych obiektów zabytkowych regionu należy podkreślić, że zespół dzięki swej malowniczości należy do najbardziej ciekawych założeń na terenie Małopolski. Zachowane budynki formą doskonale odzwierciedlają swoją historyczną funkcję.
Reprezentacyjna forma dworu z monumentalnymi schodami, tarasem i herbem dominuje nad całością założenia podkreślając charakter rodowej siedziby. Z drugiej strony zróżnicowana, eklektyczna bryła z ryzalitem w formie nakrytej hełmem wieży, mansardowym dachem i secesyjnym detalem nadaje budynkowi charakter podmiejskiej mieszkalnej willi. Ta nie przypadkowa konwencja stylistyczna świadomie wpisuje się w układ przestrzenny parku krajobrazowego, podkreślając charakter całego założenia, jako miejsca wypoczynku, rekreacji. (Maria Thetschel-Zgud)